Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı
image


I. Abdülhamid ve III. Selîm döneminin tanınmış devlet adamlarından Mehmet Râşid Efendi, Kayseri’nin Gesi Nahiyesi'ne bağlı Isbıdın Köyü’nde H.1167/M.1753 yılında doğmuştur. Râşid Efendi, zeki, kültürlü, vakûr, iyiliksever, doğruluk ve dürüstlükle tanınmış, zamanın devlet adamları arasında özel bir mevki ve itibara sahip, hızlı yazı yazmakta usta bir kâtipti. Kalemiye zümresine intisap eden Mehmed Râşid Efendi, Sultan III. Selîm zamanında sekiz sene kadar o zamanın Dışişleri Bakanlığı demek olan Reîsülküttâblık makamında kaldı. Mehmed Râşid Efendi, İbrahim Müteferrika’nın dağılmak üzere olan matbaasını Vakanüvis Vâsıf Efendi ile müştereken satın alıp matbaanın hizmete devamını sağlayarak matbaacılığa da hizmet etmiş bir kültür adamıdır. Mehmed Raşid Efendi, amcası Koca Ağa'nın nezaretinde Kayseri’nin fetih camii olarak da bilinen Cami-i Kebir’in avlusuna H.1211/M.1796 yılında kendi adıyla anılan bu kütüphaneyi yaptırmıştır. Mehmed Râşid Efendi, 25.000 kuruş sarf ettiği kütüphaneye 925 cilt elyazması ve 18 cilt İbrahim Müteferrika basması olmak üzere 943 cilt kıymetli kitap vakfetmiştir. Bu kitapların hepsi de ciltli olup özel kılıflar içerisine konulmuştur. Kitapların muhtelif yerleri vâkıfın mührü ile mühürlenmiştir.


"Bu kitabı Allah Rızası için, kütüphaneden çıkartılmamak şartıyla Cafer Fevzioğlu Mehmed Raşid vakfetti. Kendisini, anne ve babasını Allah bağışlasın. Sene H.1211”.

 

Râşid Efendi Kütüphanesi, Osmanlılar Devri’nde Kayseri’de açılan kütüphanelerin sonuncusu ise de ilk “müstakil kütüphane binası”na sahip olması bakımından önemlidir. Kayseri’de daha önce; Bedreddin Mahmut Kadı Kütüphanesi, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kütüphanesi, Moluluzâde Mehmed Efendi Kütüphanesi, Hacı Halil Efendi Kütüphanesi ve Erkiletli Nişancı Mehmed Kütüphanesi mevcuttu. Râşid Efendi Kütüphanesi açıldıktan sonra anılan kütüphanelerdeki eserler buraya nakledilmiştir. Kuruluşundan günümüze kütüphane hizmeti dışında farklı bir amaçla kullanılmayan hizmet binası bütün heybetiyle ayakta, kullanıcı ve araştırmacılara huzurlu bir ortam sağlamaktadır.

 1796 yılında inşaatı tamamlanan ve kütüphanemize adını veren Mehmet Râşid Efendi tarafından vakfedilen hizmet binamız, Melikgazi ilçesinde olup Cami-i Kebir (Ulu Cami) avlusunda yer almaktadır.

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’nın Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olarak Râşit Efendi Yazma Eser Kütüphane Müdürlüğü adı ile günümüzde hizmet vermekteyiz.